Trong một cuộc điện thoại từ sở Cảnh sát…. Yêu cầu Văn phòng Quản lý lao động Việt Nam theo chương trình EPS hỗ trợ để giải quyết về trường hợp một người lao động làm việc trong ngành nông nghiệp đòi chuyển đổi nơi làm việc, khi không được chủ sử dụng lao động cho phép chuyển đổi nơi làm việc đã tuyên bố nếu không được được chuyển đi nơi khác đã có những hành động quá khích để gây sức ép. Trước tình hình đó, chủ sử dụng lao động phải thông báo cho cảnh sát địa phương mời người lao động về trụ sở để điều tra.

Đó là những câu chuyện, những va chạm, khủng hoảng khá điển hình đối với những anh chị em lao động mới nhập cảnh. Tuy nhiên, theo đánh giá, Hàn Quốc là một trong số các quốc gia mà người lao động Việt Nam có nhiều điều kiện phù hợp để nhanh chóng hòa nhập. Để sớm thích nghi, phát triển công việc thì người lao động cần chuẩn bị tốt về tâm lý ứng phó với thay đổi của điều kiện sống và những nền tảng cơ bản đáp ứng yêu cầu công việc như sức khỏe, ngôn ngữ, kiến thức cơ bản về luật lao động, quy định của chương trình EPS, kỹ năng xử lý khủng hoảng phát sinh trong quan hệ lao động…

1. Cần nhanh chóng nâng cao trình độ tiếng Hàn Quốc:

Trong đợt giới thiệu hồ sơ đợt 01 năm 2016, có trên 1.000 người lao động đạt yêu cầu qua kỳ kiểm tra tiếng Hàn tháng 12 năm 2011. Trải qua thời gian gần 5 năm chờ đợi, khả năng tiếng Hàn vốn đã chẳng phải là xuất sắc nay lại rơi rụng đi nhiều, những giao tiếp cơ bản nhiều khi cũng trở nên khó khăn đối với nhiều người lao động, đó trở thành rào cản đầu tiên trong quá trình hòa nhập. Đã có những công ty muốn chọn nhân lực có trình độ tiếng Hàn tốt đã lựa chọn người có kết quả kiểm tra tiếng Hàn là 200 điểm (điểm tối đa) nhưng khi đón về nhà máy thì cũng chỉ biết chào hỏi.

Khó khăn trong giao tiếp bằng lời đã hạn chế việc thực hiện tốt các công việc chuyên môn, không thể hiểu và thực hiện đúng mệnh lệnh, yêu cầu của cấp trên, đọc, hiểu các hướng dẫn về vệ sinh, an toàn lao động, các quy tắc thỏa ước lao động tập thể…..hay khi gặp những vấn đề khó khăn cần hỗ trợ, chia sẻ như công việc không phù hợp muốn chuyển sang vị trí công việc khác, ốm, đau cũng không biết cách để đề đạt.

Có trình độ tiếng Hàn tốt, thạo việc người lao động chắc chắn có lợi thế, uy tín đối với doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ muốn duy trì quan hệ lâu dài, cơ hội được tái nhập cảnh sau khi hết hạn hợp đồng hay những công ty muốn phát triển ở thị trường Việt Nam thì những người lao động này chắc chắn sẽ được lựa chọn làm “hạt giống”.

Hiện nay, Hàn Quốc có nhiều Trung tâm hỗ trợ người lao động nước ngoài thường xuyên tổ chức các khóa học tiếng Hàn vào cuối tuần. Các bạn nên thu xếp thời gian hợp lý để tham dự những khóa học này hoặc chủ động học trên mạng internet để nâng cao năng lực tiếng Hàn của bản thân. (link danh sách các Trung tâm hỗ trợ lao động nước ngoài). Hàn Quốc là quốc gia nằm trong tốp đầu của thế giới về hạ tầng viễn thông internet với chi phí rẻ, chỉ cần một cái máy tính hoặc điện thoại thông minh là bạn đã có những người thầy xuất sắc nhất về tiếng Hàn bên cạnh.

2. Chuẩn bị tâm lý tốt

Một trong những vấn đề mà chính Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc (HRD Korea) cũng đã nhận thấy những vấn đề phát sinh trong công tác quản lý người lao động nước ngoài làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS một phần xuất phát từ tâm lý kỳ vọng quá cao,thiếu thực tế về công việc, điều kiện làm việc và thu nhập.

Chương trình EPS là chương trình tuyển dụng người lao động phổ thông, chủ yếu làm các công việc phi chuyên môn, nặng nhọc tại các doanh nghiệp gia đình, quy mô vừa và nhỏ. Do đó, các bạn không nên kỳ vọng quá cao vào doanh nghiệp mình sẽ sang làm việc, đảm bảo bản thân có sức khỏe tốt, xác định đối mặt với những khó khăn, vất vả để sớm hòa nhập và thích nghi .

3. Hạn chế chuyển đổi nơi làm việc

Với các điều kiện lao động, tiền lương, phúc lợi được đảm bảo theo hợp đồng lao động thì người lao động nên làm việc lâu dài tại một công ty. Gắn bó lâu dài tại một công ty, người lao động sẽ có nhiều thuận lợi trong công việc, cùng với kinh nghiệm làm việc, tay nghề vững, thời gian cống hiến càng lâu thì sẽ tăng mức độ tín nhiệm của doanh nghiệp cùng với đó, tiền lương, thưởng, phúc lợi sẽ được xem xét ở mức cao hơn so với những người có thâm niên ít hơn. Cùng với các chính sách tái nhập cảnh hướng đến việc khuyến khích người lao động gắn bó lâu dài với công ty thì những người lao động làm việc tại một công ty trong suốt thời gian làm việc sẽ được tái nhập cảnh trở lại làm việc cho công ty cũ sau 03 tháng kể từ ngày về nước mà không cần kiểm tra tiếng Hàn.

Nhiều người lao động sau một thời gian quen với công việc thường so sánh về môi trường làm việc, chế độ tiền lương và “đứng núi này, trông núi nọ”. Các bạn cần lưu ý: người lao động nước ngoài muốn chuyển đổi nơi làm việc phải được sự đồng ý của chủ sử dụng, ngoại trừ lý do khách quan (công ty nợ lương hoặc giải thể …). Nếu người lao động làm việc không nghiêm túc, gây ảnh hưởng đến sản xuất của công ty để được chuyển công ty thì không những không được chuyển đi mà còn bị quản lý chặt chẽ hơn như bố trí làm việc các công việc vất vả hơn, không bố trí giờ làm thêm, giám sát nghiêm ngặt. Nhiều bạn chuyển đổi công việc nhiều lần cũng đã chia sẻ, thực sự mức lương có thể cao hơn nơi cũ nhưng thời gian nghỉ làm không lương để chờ việc, tiền trợ cấp thôi việc không được nhận do không làm việc đủ một năm…tính đi tính lại không bằng làm việc ở công ty cũ, lương có thể thấp hơn chút ít nhưng việc đều, thu nhập duy trì liên tục, bên cạnh đó xây dựng được tín nhiệm tốt với công ty.

Đã có trường hợp người lao động mới sang Hàn Quốc hơn 01 năm nhưng đã chuyển công việc 03 lần vì lý do cá nhân, tại công ty đang làm việc do thái độ làm việc không tốt, người lao động này đã bị công ty cắt hợp đồng lao động. Vì đã hết số lần chuyển việc nên người lao động này không được đăng ký tìm việc mà phải về nước.

Những lưu ý khi chuyển đổi nơi làm việc:

- Trong vòng 30 ngày kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động với công ty cũ: người lao động phải đăng ký tìm nơi làm việc mới tại Trung tâm Việc làm (Bộ Lao động Hàn Quốc). Quá thời hạn nêu trên mà không đăng ký thì người lao động phải về nước.

- Trong vòng 90 ngày kể từ ngày người lao động đăng ký tìm việc mới, Trung tâm Việc làm sẽ nhắn tin địa chỉ liên hệ của công ty có nhu cầu tuyển dụng để người lao động tự liên hệ. Người lao động không được quyền tự lựa chọn công ty và phải tìm được nơi làm việc mới trong thời gian quy định. Quá thời hạn trên nếu không được tuyển dụng thì người lao động phải về nước.

- Khoảng thời gian tìm việc làm mới, người lao động sẽ không có tiền lương và không được hưởng tiền trợ cấp thôi việc tại công ty khi chấm dứt hợp đồng lao động khi thời gian làm việc chưa đủ 12 tháng

4. Xây dựng kỷ luật lao động và tinh thần trách nhiệm trong công việc:

Nhiều bạn thắc mắc là 09h00 mới bắt đầu làm việc mà công ty yêu cầu đến từ 08h30 để vệ sinh nhà xưởng, chuẩn bị, kiểm tra máy móc mà vẫn không tính tiền làm thêm giờ. Bạn nên nhớ rằng, người Hàn Quốc yêu công việc và rất có trách nhiệm với công việc, việc đến sớm 30 phút hoặc 01 tiếng đồng hồ hoặc về muộn, trong tư duy của họ, chuyện đó là bình thường, bên cạnh đó theo luật lao động với thời gian từ 30 phút trở xuống không được tính làm thêm giờ. Bạn nên tự chấm công hàng ngày để kiểm soát thời gian làm việc, đảm bảo quyền lợi nhận được tương xứng với công sức mà mình đã bỏ ra, tuy nhiên đi làm sớm, hay về muộn một chút cũng là cách bạn hãy thể hiện trách nhiệm của mình đối với công việc, xây dựng niềm tin đối với doanh nghiệp. Và nên nhớ, những người quản lý vẫn luôn quan sát bạn kể cả khi họ không ở bên cạnh bạn. Tinh thần trách nhiệm của bạn đối với công việc chính là con đường ngắn nhất xây dựng nền tảng quan hệ tốt với doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho bạn trong quá trình làm việc lâu dài tại đây.

5.Định hướng nghề nghiệp:

Sang Hàn Quốc làm việc không phải là chiến thắng quan trọng nhất của cuộc đời bạn, mà đó là may mắn, “cơ hội vàng” để bạn không chỉ gia tăng thu nhập, phát triển kinh tế mà còn nâng cao năng lực lao động, nâng cấp giá trị của bản thân làm tiền đề phát triển cho sự nghiệp sau này. Sang Hàn Quốc làm việc chỉ là thành công bước đầu trên hành trình cuộc đời của bạn, để hành trình đó làm điểm tựa, bệ phóng cho những thành công lâu dài và lớn lao hơn của đời của bạn sau này thì bạn cần phải có những định hướng đúng đắn để nắm bắt cơ hội, biến nó thành hiện thực.

Vì vậy, những định hướng ban đầu là vô cùng quan trọng, nó sẽ là động lực, kim chỉ nam vạch ra hướng đi, hướng phấn đấu cho bản thân trong thời gian làm việc tại Hàn Quốc. Hãy thu xếp thời gian để học tiếng Hàn hoặc tham dự các khóa dạy nghề là việc nên làm vào các dịp cuối tuần thay vì tụ tập uống rượu, chơi bời. Nhiều anh chị em sau khi mãn hạn hợp đồng trở về, ngoài việc tích lũy kinh tế từ đồng lương thì trong tay không có gì khác: tay nghề không có (do chỉ làm các công việc giản đơn), tiếng hàn không thạo (do không học), ý tưởng kinh doanh, lập nghiệp cũng không. Với nền tảng đó, thật khó khăn để thích nghi, tìm kiếm việc làm có mức thu nhập như mong muốn.

Đã có rất nhiều tấm gương người lao động Việt Nam trở về lập nghiệp thành công sau thời gian làm việc tại Hàn Quốc. Họ đã vạch ra định hướng tương lai của mình ngay khi mới sang Hàn Quốc, chăm chỉ học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật của người Hàn Quốc và nâng cao khả năng tiếng Hàn của bản thân. Những người đó sau khi về nước đã liên kết với các đối tác Hàn Quốc mở đại lý, chi nhánh riêng hoặc tìm được những công việc với mức lương cao trong những công ty Hàn Quốc.